کانادا یکی از محبوبترین مقاصد دانشجویان بینالمللی است که تجربیات و فرصتهای گوناگونی را در کشوری که به وسعت زیاد، تنوع فرهنگی و طبیعت زیبا معروف است، فراهم میکند. اگر شما هم به تحصیل در کانادا علاقه دارید، باید اطلاعاتی درباره هزینه تحصیل در کانادا و راههای تأمین آن به دست آورید. در این مقاله هزینه تحصیل در کانادا را در دو بخش شهریه دانشگاه های کانادا و هزینه زندگی دانشجویی در کانادا بررسی میکنیم و در ادامه راههای تأمین هزینه تحصیل در کانادا را معرفی خواهیم کرد.
شهریه دانشگاه های کانادا
شهریه دانشگاه های کانادا عموماً پایینتر از دیگر کشورهای بزرگ انگلیسیزبان (آمریکا، انگلیس و استرالیا) است؛ البته از اکثر کشورهای دیگر جهان بیشتر است. شهریه دانشگاه های کانادا به عوامل مختلفی بستگی دارد: دانشگاه محل تحصیل، رشته و مقطع تحصیلی و بومی یا بینالمللی بودن دانشجو. شهریه دانشگاه ها در کانادا برای دانشجویان کانادایی بسیار کمتر از دانشجویان بینالمللی است. در ادامه به شهریه دانشگاه های کانادا برای دانشجویان بینالمللی میپردازیم.
شهریه دانشگاه های کانادا در مقطع کارشناسی
متوسط شهریه دانشگاههای کانادا در مقطع کارشناسی در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ نسبت به سال گذشته برای دانشجویان بومی به طور متوسط ۵/۲% کاهش و برای دانشجویان بینالمللی به طور متوسط ۷/۶% افزایش داشته است. در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ شهریه دانشگاه های کانادا برای دانشجویان بینالمللی در مقطع کارشناسی به طور متوسط تقریباً ۲۹,۷۰۰ دلار کانادا در سال است. دورههای هنر و علوم انسانی کمهزینهتر هستند و رشتههای مهندسی و پزشکی هزینه بالاتری دارند (به طور متوسط حدود ۳۳ هزار دلار کانادا در سال). شهریه دورههای کسب و کار و مدیریت از متوسط پایین تر و حدود ۲۸,۷۰۰ دلار کانادا هستند.
شهریه دانشگاه های کانادا در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری
متوسط شهریه دانشگاههای کانادا در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ نسبت به سال گذشته برای دانشجویان بومی به طور متوسط ۴/۵% کاهش و برای دانشجویان بینالمللی به طور متوسط ۴/۴% افزایش داشته است. در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ شهریه دانشگاه های کانادا برای دانشجویان بینالمللی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به طور متوسط تقریباً ۱۷,۷۰۰ دلار کانادا در سال است. مانند سایر کشورها، در کانادا نیز دورههای مدیریت ارشد اجرایی (EMBA) بیشترین شهریه را دارند (به طور متوسط حدود ۶۶,۷۰۰ دلار کانادا). شهریه دورههای معمولی MBA در این سال تحصیلی به طور متوسط حدود ۳۸,۹۵۰ دلار کانادا است.
در جدول زیر میتوانید متوسط شهریه دانشگاه های کانادا برای رشتههای تحصیلی مختلف در سال ۲۰۲۰-۲۰۱۹ را مشاهده کنید:
رشته تحصیلی | متوسط شهریه سالانه مقطع کارشناسی (دلار کانادا) | متوسط شهریه سالانه مقطع کارشناسی ارشد و دکتری (دلار کانادا) |
متوسط تمامی رشتهها | ۲۹,۷۱۴ | ۱۷,۷۴۴ |
آموزش | ۲۰,۸۷۵ | ۱۵,۷۶۴ |
هنرهای بصری و نمایشی و فناوریهای ارتباطات | ۲۵,۱۲۷ | ۱۴,۷۳۷ |
علوم انسانی | ۲۸,۶۷۶ | ۱۳,۶۶۷ |
علوم اجتماعی و رفتاری و مطالعات حقوقی | ۲۷,۶۴۷ | ۱۵,۰۳۲ |
حقوق | ۳۳,۱۹۲ | ۱۷,۲۳۷ |
کسب و کار، مدیریت و اداره امور عمومی | ۲۸,۶۸۰ | ۲۴,۶۹۳ |
کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار (اجرایی یا عمومی) | – | ۶۶,۶۶۵ |
کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار (عادی) | – | ۳۸,۹۵۰ |
علوم و فناوریهای فیزیکی و زیستی | ۳۱,۵۳۶ | ۱۵,۴۲۱ |
ریاضیات، کامپیوتر و علوم اطلاعات | ۳۳,۰۱۲ | ۱۶,۶۴۷ |
مهندسی | ۳۳,۷۰۳ | ۱۹,۳۰۱ |
معماری | ۲۶,۴۵۷ | ۲۳,۹۹۲ |
کشاورزی، منابع طبیعی و حفاظت | ۲۶,۲۰۸ | ۱۴,۴۵۲ |
دندانپزشکی | ۵۶,۶۲۱ | ۲۲,۴۷۲ |
پزشکی | ۳۲,۴۵۰ | – |
پرستاری | ۲۱,۹۲۲ | ۱۶,۱۶۸ |
داروسازی | ۴۰,۹۶۰ | ۱۲,۸۷۶ |
دامپزشکی | ۶۳,۳۲۳ | ۱۰,۰۹۹ |
سایر رشتههای مرتبط با سلامت، پارکها، تفریح و تناسب اندام | ۲۴,۶۲۶ | ۱۸,۵۵۱ |
خدمات فردی، حفاظتی و حمل و نقل | ۲۰,۳۳۲ | – |
هزینه زندگی دانشجویی در کانادا
یکی از شرایط دریافت ویزای دانشجویی و اجازه تحصیل در کانادا داشتن تمکن مالی است. میزان تمکن مالی لازم برای ویزای دانشجویی کانادا حداقل ۱۰ هزار دلار کانادا (۱۱ هزار دلار کانادا برای تحصیل در کبک) علاوه بر شهریه دانشگاه است. البته احتمالاً برای یک زندگی راحت، کمی بیش از این مورد نیاز است. هزینههای زندگی بسیار به محل زندگی بستگی دارد و شهرهای بزرگ عموماً گرانتر هستند.
دانشگاه مونترال هزینه زندگی دانشجویی (مجموع هزینههای مربوط به مسکن، غذا، کتابها و دیگر منابع آموزشی، تلفن و هزینههای متفرقه) را حدود ۱۵۰۰۰ دلار کانادا در سال و دانشگاه بریتیش کلمبیا، واقع در شهر ونکوور (یکی از دو شهر گران کانادا برای زندگی)، هزینههای زندگی را حدود ۱۵۵۰۰ دلار کانادا تخمین زدهاند. البته این اعداد برای استایل زندگی کانادایی ارائه شدهاند و میتوان آنها را دست بالا در نظر گرفت.
هزینه چهار نوع اصلی اسکان دانشجویی، یعنی زندگی با خانوادههای میزبان (Host Family یا Homestay)، خوابگاه (university accommodation)، آپارتمان خصوصی (private accommodation) و آپارتمان خصوصی اشتراکی (Private shared accommodation) با یکدیگر بسیار متفاوتند.
هزینه آپارتمانهای خصوصی اشتراکی همراه با هزینه قبوض حدود ۸ هزار دلار کانادا در سال است. هزینه خوابگاهها اغلب کمتر است و برای یک سال در حدود ۷۵۰۰-۳۰۰۰ دلار کانادا برآورد شده است.
هزینه کتاب و وسایل آموزشی
برای برآورد هزینه موردنیاز برای زندگی و تحصیل در کانادا، باید هزینههای مربوط به کتابهای درسی و آموزشی را نیز در نظر گرفت. هر دانشجوی بینالمللی، به طور متوسط هزینهای معادل ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار کانادا در سال را صرف خرید کتاب و دیگر وسایل کمکدرسی میکند. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از کتابهای موجود در کتابخانه دانشگاه و یا خواندن آنلاین کتاب (پیدیاف و کتابهای الکترونیکی) تا حد زیادی از این هزینه کاسته میشود.
تأمین هزینه تحصیل در کانادا
راههای مختلفی برای تأمین هزینه تحصیل در کانادا وجود دارد. دریافت کمک هزینه مالی تحت عنوان فاند برای دستیاری آموزشی و دستیاری پژوهشی، بورسیههای تحصیلی و فلوشیپها، دورههای کارورزی با حقوق و کار دانشجویی در داخل یا بیرون از دانشگاه، مهمترین راههای تأمین هزینه تحصیل در کانادا هستند. این درآمدها میتوانند تمام یا بخشی از هزینه تحصیل در کانادا را پوشش دهند.
۱- دستیاری Assistantship
دستیاری تحصیلات تکمیلی Graduate Assistantship یا GA در کانادا به دو دسته دستیاری آموزشی Teaching Assistantship یا TA و دستیاری پژوهشی Research Assistantship یا RA تقسیم میشود. این نوع فاند یا کمک هزینه معمولاً از طریق مکاتبه با اساتید دانشگاه به دانشجویان تعلق میگیرد. این کمکهای مالی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) اعطا میشوند.
دستیار آموزشی یا دستیار تدریس
دستیار آموزشی یا Teaching Assistant یا Teacher Assistant (TA) که گاهی به آن Education Assistant (EA) نیز گفته میشود، مسئولیت کمک به استاد در زمینههای آموزشی را دارد. مهمترین وظیفه اکثر دستیاران آموزشی، کار به عنوان دستیار تدریس یا چیزی که در ایران بیشتر با نام استاد حل تمرین میشناسیم، است.
دستیار پژوهشی
دستیار پژوهشی یا Research Assistant (RA) مسئولیت کمک به استاد در زمینههای پژوهشی را دارد. این موقعیتها معمولاً برای شرکت در پروژههای تحقیقاتی که از بیرون دانشگاه تأمین مالی میشوند، تعریف میشوند.
۲- بورسیه های تحصیلی کانادا
بورسیه های تحصیلی یا scholarship که به دانشجویان بین المللی در کانادا اعطا میشوند یکی از شناختهشدهترین روشهای تأمین هزینه تحصیل در کانادا هستند. شرایط دریافت بورسیه های تحصیلی کانادا، از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر متفاوت است. بنابراین باید شرایط دریافت این بورسیه ها یا جوایز دانشجویی (student awards) را در مورد هر دانشگاه بررسی کرد.
اکثر بورسیه های تحصیلی در کانادا بر پایه شایستگی (Merit-based) هستند و مبنای این شایستگی معمولاً نمرات درسی میباشد. مبلغ برخی از بورسیه ها بیشتر و رقابت برای دریافت آنها شدیدتر است. معمولاً فرایند درخواست برای این بورسیه ها پیچیده تر و طولانیتر است.
۳- فلوشیپ ها
دورههای فلوشیپ یا fellowship لزوماً همراه با کمک مالی نیستند اما در اکثر موارد کمک مالی را نیز شامل میشوند. فلوشیپ در واقع یک موقعیت مناسب برای کارهای پژوهشی در یک دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی است و به فرد اجازه استفاده از امکانات آزمایشگاهی و… را میدهد.
۴- دوره های کارورزی با حقوق در کانادا
دورههای کارورزی با حقوق Co-operative یا به طور خلاصه Co-op در کانادا، ترکیبی از تحصیل و کار در حوزه تخصصی رشته تحصیلی هستند. در این دورههای کارورزی، آنچه به صورت نظری در کلاسهای درس میآموزید را در عمل به کار خواهید گرفت و مهارتهای ارزشمندی را برای کار پس از تحصیل فرا خواهید گرفت. نکته جالب در مورد این دورهها، پرداخت حقوق (دستمزد) به کارورزان است.
این دورههای کارورزی، تجربه و سابقه کاری بسیار مفیدی برای شما و امتیاز بزرگی در رزومهتان محسوب میشوند. همچنین این دورهها فرصت مناسبی برای برقراری ارتباط با افرادی است که در حوزه تخصصی شما فعالیت میکنند که میتواند در آینده به شما در پیدا کردن کار کمک کند.
۵- کار دانشجویی در کانادا
دانشجویان برای تأمین هزینه تحصیل در کانادا، میتوانند بدون برگه اجازه کار یا Work Permit (ورک پرمیت) مشغول به کار شوند. متوسط حقوق کارهای دانشجویی نیمهوقت در کانادا حدود ۱۸ دلار در ساعت گزارش شده است.
کار دانشجویی در داخل دانشگاه (on campus)
طبق قانون کانادا، تمام دانشجویانی که به طور تمام وقت در کانادا تحصیل میکنند، میتوانند بدون محدودیت در داخل دانشگاه کار کنند.
در داخل دانشگاه کارهای مختلفی برای دانشجویان وجود دارد: کتابخانهها، دانشکدهها، دپارتمانها و… . ممکن است بتوانید در زمینه تحصیلی خود نیز کار کنید. دانشجویانی که نیاز مالی دارند، شانس بالاتری برای کسب این موقعیتهای کاری دارند.
کار دانشجویی در خارج از دانشگاه (off campus)
طبق قانون کانادا، تمام دانشجویانی که به طور تمام وقت در مؤسسات آموزشی مورد تأیید designated learning institution یا DLI برای دورههای ۶ ماه به بالا (که همراه با مدرک هستند) تحصیل میکنند، میتوانند بدون نیاز به اجازه کار، در خارج از دانشگاه کار کنند.
- در حین ترمهای تحصیلی، دانشجویان اجازه انجام کار نیمه وقت در خارج از دانشگاه تا ۲۰ ساعت در هفته را دارند.
- در تعطیلات تابستانی، زمستانی و… دانشجویان اجازه انجام کار تمام وقت در خارج از دانشگاه را دارند.